ΤΙ ΕΙΝΑΙ…
Η Διαταραχή αυτή που είναι γνωστή και ως “Αυτιστική Διαταραχή” ή “Αυτισμός του Kanner”, θεωρείται μία από τις πιο σοβαρές διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές.
Χαρακτηρίζεται από μειωμένη και διαταραγμένη κοινωνική αλληλεπίδραση, περιορισμένη επικοινωνία και ενδιαφέροντα αλλά και από επαναλαμβανόμενη στερεότυπη συμπεριφορά.
Συγκεκριμένα στο κομμάτι της κοινωνικής διαντίδρασης το αυτιστικό άτομο δυσκολεύεται να δημιουργήσει προσωπικές σχέσεις, ενδέχεται να είναι απόμακρο ή αποκομμένο από το περιβάλλον και εκφράζει άρνηση συμμετοχής σε ομαδικές δραστηριότητες.
Σχετικά με την επικοινωνία, η αδυναμία στην γλώσσα ποικίλλει από πλήρη απουσία έως και ήπιες αποκλίσεις του λόγου (μονότονη ομιλία, επανάληψη λέξεων ή φράσεων, δυσκολία έναρξης ή συνέχισης μιας συζήτησης).
Οι περιορισμοί στην συμπεριφορά και τα ενδιαφέροντα σχετίζονται με την άκαμπτη ανάγκη του ατόμου να διατηρεί συγκεκριμένες τελετουργικές συμπεριφορές (να κάθεται στην ίδια καρέκλα, να φορά τα ίδια ρούχα, να ακολουθεί συγκεκριμένα μονοπάτια κ.λ.π.). Το αυτιστικό άτομο ενδέχεται να γίνει ιδιαίτερα ανήσυχο ή και επιθετικό εάν κάποιος προσπαθήσει να διακόψει ή να αλλάξει αυτές τις συνήθειες – συμπεριφορές του.
Η διαταραχή αυτή φαίνεται να είναι 4-5 φορές πιο συχνή στα άρρενα άτομα, ενώ η έναρξη της διαταραχής συμβαίνει πριν συμπληρωθεί το 3ο έτος ηλικίας. Συχνά έχει αναφερθεί πως συμπτώματα αυτισμού γίνονται αντιληπτά από τους γονείς από τους πρώτους μόλις μήνες ζωής του ατόμου με κύρια αιτιολογία την έλλειψη βλεμματικής επαφής του βρέφους.
Πρόκειται για μια ισόβια διαταραχή για την οποία δεν έχει βρεθεί θεραπεία ωστόσο η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αποβεί σημαντική στην μείωση των συμπτωμάτων και την κοινωνική ένταξη του ατόμου.
Ως παγκόσμια ημέρα των ατόμων με αυτισμό έχει καθιερωθεί η 2η Απριλίου.
ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ
Ως Νοητική Υστέρηση ορίζουμε την κατάσταση εκείνη όπου το άτομο εμφανίζει μειωμένη διανοητική λειτουργία και προσαρμοστική συμπεριφορά (Harris, 1995).
Πρόκειται λοιπόν για μια παθολογική κατάσταση η οποία εκδηλώνεται κατά την περίοδο ανάπτυξης ενός ατόμου και συγκεκριμένα από την σύλληψη έως και το 16ο έτος της ηλικίας.
Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ατόμου με Ν.Υ είναι :
- Η νοητική ικανότητα του ατόμου με Ν.Υ είναι χαμηλότερη από το μέσο όρο ατόμων της ίδιας χρονολογικής ηλικίας
- Η νοημοσύνη ορίζεται διαφορετικά ανάλογα με την έμφαση που δίνεται στο επίπεδο των γνωστικών ικανοτήτων ή σε πιο πρακτικές δεξιότητες. Ιδανικά συνιστάται συνδυασμός αξιολόγησης των δύο τομέων προκειμένου η διάγνωση να είναι πιο σφαιρική και αντιπροσωπευτική
Τα άτομα που παρουσιάζουν Ν.Υ χαρακτηρίζονται από μεγάλη ετερογένεια, οπότε η κάθε περίπτωση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μοναδική.
Οι κατηγορίες της Νοητικής Υστέρησης είναι οι παρακάτω :
- Ελαφριά (ήπια) Νοητική Υστέρηση (Εκπαιδεύσιμοι) – Δ.Ν : 50 – 70
- Μέτρια Νοητική Υστέρηση (Ασκήσιμοι) – Δ.Ν : 35 – 55
- Βαριά (Σοβαρή) Νοητική Υστέρηση – Δ.Ν : 20 – 35
- Βαθιά Νοητική Υστέρηση – Δ.Ν : < 20 – 25
- Νοητική Υστέρηση Απροσδιόριστης Βαρύτητας
* Δ.Ν = Δείκτης Νοημοσύνης
Υπολογίζεται πως προσβάλλει το 1% του γενικότερου πληθυσμού ενώ είναι πιο κοινή στα αγόρια εξαιτίας υψηλότερης συχνότητας συγγενών ανωμαλιών.
Προκειμένου να γίνει η διάγνωση απαιτείται αισθητηριακή, κινητική, γλωσσική και γνωστική αξιολόγηση του ατόμου από ειδικούς, η οποία βοηθά στην πρόγνωση και θεραπευτική – αποκαταστασιακή παρέμβαση. Δεν υπάρχουν στοιχεία για την πλήρη θεραπεία – αποκατάσταση της Ν.Υ, ωστόσο η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την κατάσταση του ατόμου αποσκοπώντας στην πλήρη ανάπτυξη του νοητικού δυναμικού και των γνωστικών ικανοτήτων.
Ως παγκόσμια ημέρα των ατόμων με Ν.Υ που συμπεριλαμβάνεται στην παγκόσμια ημέρα ΑμεΑ έχει καθιερωθεί η 3η Δεκεμβρίου.
ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN
Το σύνδρομο αυτό είναι γνωστό και ως “Τρισωμία 21” ή “Τρισωμία G”. Πρόκειται για μια από τις πιο συνήθεις χρωμοσωμικές ανωμαλίες όπου δημιουργείται από την εμφάνιση ενός παραπάνω χρωμοσώματος στο 21ο ζευγάρι. Περικλείει ένα σύνολο χαρακτηριστικών που υπάρχουν εκ γενετής, ενώ θεωρείται η πιο συχνή μορφή Νοητικής Υστέρησης.
Το άτομο με σύνδρομο Down χαρακτηρίζεται από παρεκκλίσεις στην σωματική διάπλαση, περιορισμένη νοητική ανάπτυξη και λειτουργία και μειωμένη ψυχοκοινωνική εξέλιξη.
Πιο συγκεκριμένα τα άτομα αυτά περνούν τα διάφορα στάδια ανάπτυξης σε μεγαλύτερη ηλικία ή παραμένουν στα στάδια αυτά για μεγαλύτερο χρονολογικό διάστημα αναφορικά με το μέσο όρο ατόμων της ίδιας χρονολογικής ηλικίας που δεν έχουν το συγκεκριμένο σύνδρομο.
Είναι επιρρεπή σε μια σειρά ασθενειών λόγω του ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι άρτια αναπτυγμένο.
Ενδέχεται να παρουσιάσουν προβλήματα σε μεμονωμένους τομείς ανάπτυξης ή και συνδυασμό αυτών όπως :
- Όραση
- Ακοή
- Ομιλία – Λόγος
- Κινητικότητα
- Λεπτή κινητικότητα
- Κοινωνικές δεξιότητες – Εκπαίδευση – Συμπεριφορά
Η διάγνωση είναι δυνατή κατά τον προγεννητικό έλεγχο και συγκεκριμένα από τους πρώτους μόλις μήνες κυήσεως μέσω της εξέτασης της “αυχενικής διαφάνειας” της εγκύου.
Στοιχεία που να αποδεικνύουν την πλήρη θεραπεία του συνδρόμου δεν υπάρχουν ωστόσο η συνύπαρξη ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος μπορεί να επιφέρει εξέλιξη βοηθώντας το άτομο να αναπτύξει όσο το δυνατόν περισσότερο το νοητικό του δυναμικό αλλά και τις δεξιότητές του.
Ως παγκόσμια ημέρα των ατόμων με Σύνδρομο Down έχει καθιερωθεί η 21η Μαρτίου.